Geç annelik: Zorluklar, üreme riskleri ve modern tıbbın sunduğu olanaklar
Eurostat verilerine göre, 2000 ile 2023 yılları arasında Avrupa ülkelerinde ilk çocuğunu doğuran kadınların ortalama yaşı 28’den 30,3’e yükselmiştir. İtalya, İspanya ve İrlanda’da bu yaş 31’i aşmıştır. Benzer bir eğilim ABD, Kanada, Japonya ve Güney Kore gibi ülkelerde de gözlemlenmektedir.
İlk doğum yaşının artmasının nedenleri:
- Kadınların eğitime ve mesleki gelişime daha fazla erişim sağlaması;
- Evliliklerin ertelenmesi ve ilişkilerdeki istikrarsızlık;
- Barınma ve çocuk yetiştirme maliyetleri gibi finansal zorluklar;
- Kadınlara daha ileri yaşlarda hamile kalabileceklerine dair güven veren yardımcı üreme teknolojilerinin yaygınlaşması.
Üreme yaşlanması: doğurganlıkta neler olur?
Kadın doğurganlığı yaşla birlikte azalır. 30 yaşından sonra bu süreç hızlanır, 35 yaşından itibaren daha belirgin hale gelir. Özellikle anöploidi (kromozom bozuklukları) riski artar; bu da implantasyon başarısızlığına, düşük riskine ve doğumsal anomali ihtimaline yol açabilir.
SART (2020) verilerine göre:
- 35 yaşında düşük riski yaklaşık %20;
- 40 yaşında %35’e kadar;
- 43 yaşından sonra %50’nin üzerine çıkar.
Yumurtalık rezervi ve gebelik şansı tahminleri:
- 25 yaş – yaklaşık 400.000 yumurta, döngü başına gebelik şansı: %25–30
- 35 yaş – yaklaşık 25.000 yumurta, şans: %15–20
- 40 yaş – 10.000’den az yumurta, şans: %5–10
- 45 yaş – 1.000’den az yumurta, şans: %1’in altında
Anne ve bebek için sağlık riskleri
Geç yaşta hamilelik, aşağıdaki komplikasyonların görülme riskini artırır:
- Yüksek tansiyon, preeklampsi
- Gebelik diyabeti
- Erken doğum
- Plasenta bozuklukları
- Sezaryen doğum oranında artış
- Ölü doğum riski
Bebek açısından olası riskler:
- Rahim içi gelişme geriliği
- Kromozom anomalileri
- Yenidoğan komplikasyonları
Modern tıbbın çözüm önerileri: Yardımcı Üreme Teknolojileri (ART)
Yardımcı üreme teknolojileri, doğurganlık azaldığında çeşitli çözümler sunar:
Tüp bebek (IVF):
Doğurganlık azalması durumlarında kullanılır. Preimplantasyon genetik tanı (PGT-A) ile desteklenebilir.
Yumurta donasyonu:
Düşük yumurtalık rezervine sahip kadınlar için etkili bir yöntemdir. Transfer başarısı %75’e kadar ulaşabilir.
Taşıyıcı annelik:
Hamilelik için tıbbi engeli olan kadınlar için en uygun seçenektir.
BioTexCom kliniğinde doktorlar ve embriyologlar, ileri yaş gebeliklerinde, yumurta donasyonu ve taşıyıcı annelik programlarında uzmanlaşmıştır. Burada, umutlarını kaybetmiş çiftler bile ebeveyn olma hayaline kavuşmaktadır.
Sonuç
Geç annelik, modern dünyanın bir gerçeğidir. Her ne kadar bazı riskleri beraberinde getirse de, modern tıbbın sunduğu imkanlar kadınların seçeneklerini büyük ölçüde genişletmiştir. Doğru teşhis, kişiselleştirilmiş tedavi planı ve profesyonel destekle, başarılı bir gebelik ya da taşıyıcı annelik yoluyla anne olma şansı 40 yaşından sonra da mümkündür.
